Antidepresanlar uzun zamandır kilo almak ile ilişkilendiriliyor. Depresyonu tedavi etmede istekli olan ancak tartıda hoşlanmayacağı bir sayı gören pek çok insan için bu durum bir endişe kaynağı olabilir.
Antidepresanlar Kilo Aldırır Mı?
“Yaygın olarak kullanılan antidepresanlar, gelişmiş ülkelerde obezite salgınına katkıda bulunabilir, çünkü yeni bir araştırmanın yazarlarına göre uzun süredir antidepresan kullanan insanların kilo alma ihtimali yüzde 21 daha fazla.”
Geçtiğimiz yıllarda İngiliz gazetesi The Independent'te yayınlanmış bir makalenin açılış paragrafı böyle başlıyor.
Makale özellikle birkaç yıl veya daha uzun zamandır antidepresan kullanan kişilerin kilo alma olasılığının, kullanmayanlara kıyasla daha yüksek olduğunu gösteren bir çalışmaya atıfta bulunuyor.
Çalışma, Remeron markasının ürettiği mirtazapin isimli ilacı kilo alımına yol açma olasılığı en yüksek olan antidepresan seçiyor. Araştırmacılar, özellikle daha hafif depresyon vakalarını tedavi etmede antidepresanların son çare olmasını ve öncelikle terapi gibi diğer yöntemlerin tercih edilmesini öneriyor.
Çalışma, antidepresanları kilo alımına bağlayan diğer çalışmaların üzerine çıkıyor; uzmanlar antidepresan kullanan her dört kişiden birinin en az 4,5 kilo aldığını söylüyor. Antidepresanların doğrudan kilo almaya neden olduğu kanıtlanmamış olmasına rağmen, arada bir bağlantı kesinlikle var gibi görünüyor.
Bazı antidepresanlar ve antidepresan sınıfları, kilo alımı ile diğerlerinden daha fazla ilişkilidir. Örneğin:
- Trisiklik antidepresanlar amitriptilin (ve Elavil markası altında satılan diğerleri), imipramin (Tofranil) ve doksepin (Sinequan) içerir
- MAO inhibitörleri fenelzin (Nardil), izokarboksazid (Marplan) ve tranilsipromin (Parnate) içerir
Oldukça eski antidepresan sınıfları olan trisiklik antidepresanlar ve MAO inhibitörlerinin kilo alımına yol açması en muhtemel antidepresanlar olduğuna dair kanıtlar vardır.
Fakat en yaygın reçete edilen ve daha modern antidepresanlar olan seçiçi serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) de yine kilo alımı ile ilişkilendiriliyor, bunlar: paroksetin (Paxil, Pexeva, Brisdelle), sertralin (Zoloft), fluoksetin (Prozac) ve sitalopram (Celexa) gibi ilaçlar. Bazı çalışmalar SSRI'ların altı ay veya daha uzun süreli kullanımının, kısa süreli kullanıma kıyasla kilo aldırma olasılığının daha yüksek olduğunu bulmuştur.
MyTherapy Blog'da ilginizi çekebilecek diğer makaleler:
- Nefes Darlığı ve Anksiyete: Aradaki Bağlantı Nerede?
- Ünlüler & Mental Sağlık Bölüm 1: Kendini Açan 10 TV, Film ve Müzik Yıldızı
Antidepresanlar ve Kilo Alma Arasındaki Bağlantı
Antidepresanlar ve kilo alımı arasındaki bağlantının kesin doğası henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, ilişkiyi açıklayabilecek iki yaygın teori vardır.
İlk teori, kilo alımının aslında antidepresanların işe yaradığının bir göstergesi olabileceğidir.
Teori 1: Yemekten Yeniden Keyif Almaya Başlamak
Yiyeceklerden artık zevk almamak, iştahsızlık ve kilo vermek depresyonun bilinen belirtileridir.
Bu nedenle depresyonu tedavi etmek iştahınızı geri getirebilir, ki bu da kilo almanıza neden olabilir. Benzer şekilde, depresyon için etkili bir tedavi sizi sosyal olarak daha aktif hale getirebilir, çünkü dışarıda yemek yeme ve bir şeyler içme isteğiniz artabilir.
Tersi durumda ise, bazı insanlar depresyon sırasında aşırı yemek yediklerini ve tedavi sırasında daha az yediklerini söylüyorlar. Bu durum, bazı insanların antidepresan alırken daha fazla enerji ve egzersiz yapma isteği hissetmesi sebebiyle, kilo almak yerine neden kilo verdiklerini açıklayabilir.
Bu yaşam tarzı faktörleri antidepresanların kullanımıyla birlikte kilo alımını veya kilo kaybını araştıran çalışmaların neden tutarsız olduğunu açıklamaya yardımcı olabilir; kilo durumunuz çoğunlukla tedavi sırasındaki kişisel depresyon belirtilerinize ve sonraki davranışlarınıza bağlı olarak değişebilir.
Fakat bu teori bazı antidepresanların neden diğerlerinden daha fazla kilo alımı (veya kaybı) ile daha fazla ilişkili olduğunu açıklamıyor.
Teori 2: Metabolizma ve İştah Üzerindeki Etki
NYU Tıp Fakültesinde lisansüstü tıbbi programlar dekan yardımcısı ve psikiyatrist Norman Sussman, yemek yemediğini ancak yine de kilo aldığını söyleyen hastaları olduğunu Drugs.com’a anlatıyor.
Sussman, kilo alımına yol açabilecek bazı metabolik etkilerin var olduğunu ileri sürüyor.
Ayrıca, yedikçe iştahları daha çok artan hastalara sahip olduğunu ve bu hastaların karbonhidrat alma ihtiyacı hissettiğini söylüyor. İştahı tatmin etmede yaşanan bu zorluk, aşırı yeme ve kilo alımına da yol açabiliyor.
Yemekten zevk alma hissinin geri dönüşüyle ilgili olan önceki teorinin aksine, bu teori antidepresanların metabolizmanızı ve iştahınızı doğrudan gerçekten etkileyebileceğini düşündürmektedir.
Birçok uzman, bu etkinin muhtemelen çoğu antidepresanın bir şekilde etki ettiği nörotransmitter olan serotonin hormonu ile ilgili olduğuna inanmaktadır. Serotonin’in uzun süredir iştahınızı düzenlemeye yardımcı olduğuna inanılmaktadır ve yağ metabolizmasında rol oynayabileceğine dair kanıtlar vardır.
Nihayetinde, diğer bilinmeyen faktörlerin rol oynama payı olsa da, her iki teorinin de kendi içinde bir gerçeğe sahip olduğu görülüyor.
Ne Yapmalısınız?
Pratikte tüm ilaçlar yan etki riski taşır. Kilo alımı birçok antidepresanın olası bir yan etkisi olmasına rağmen, herkesin başına gelmez. Birçok insan kilo almayabilir veya sadece biraz alır, bu insanlar vücutları ilaca uyum sağladıktan sonra alınan kiloları verebilir, bazıları da kilo almadan yalnızca kilo verebilir.
Bazı durumlarda depresyon etkisi olarak kilo alımı veya kaybı yaşadığında, insanlar antidepresanlarla birlikte kaybettikleri kiloyu alır ya da verirler, bu da olumlu bir sonuç olarak görülebilir.
Bazı kişiler için ise kilo alımı daha ciddi bir endişe kaynağıdır. Özgüveninize zarar verebilir ve aşırı kilolu veya obez olma riskinizi artırabilir.
Nihayetinde, yaşadığınız tüm endişeleri doktorunuzla tartışmalısınız. Size antidepresanlar reçete edildiyse, doktorunuz tarafından aksi belirtilmedikçe, tam olarak belirtildiği gibi almaya devam etmeniz önerilir. Aniden antidepresan almayı bırakırsanız, depresyonunuzun kötüye gitmesi veya diğer etkileri yaşayabilirsiniz.
Sinir bozucu ve zaman alıcı olsa da, hem etkili hem de yan etkisi çok az olan (veya olmayan) bir tedavisini bulmak için birkaç girişimde bulunmak gerekebilir. Ancak bunu yaptıktan sonra, istenmeyen kilolar veya diğer yan etkiler olmadan, artmış bir yaşam kalitesinin tadını çıkaracaksınız.
MyTherapy Blog’daki diğer makalelere bir göz atın:
