Bipolar bozukluk kişinin ruh hali, davranışları, enerji seviyesi ve dikkati de dahil olmak üzere yaşamının tüm alanlarını etkileyen bir tür duygudurum bozukluğu olarak adlandırılıyor. Belirtileri tamamen yok etmek mümkün olmasa da, dünyada bipolar bozukluk teşhisi konan pek çok insan mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürebiliyor. Hastalığın belirtilerini yönetmek için genellikle doktor desteği, ilaç, terapi gibi çeşitli tedavi kombinasyonları kullanılıyor.
Dünya Bipolar Günü
Dünya Bipolar Günü, kendisinin de bipolar olduğu kabul edilen ressam Vincent Van Gogh’un doğum günü olan 30 Mart’ta kutlanıyor. Bugün bipolar bozukluğa sahip kişilerin hayatlarına dikkat çekmek, onları destekleyebilmek ve bipolar ile ilgili damgalanmalara, önyargılara karşı mücadele etmek için büyük bir fırsat.
Bipolar Bozuklukla Yaşayanlara Tavsiyeler
Bipolar bozukluğa sahip kişiler mani ve depresyon gibi çarpıcı ruh hali değişikliği yaratan dönemler yaşayabiliyor. Mani döneminde aşırı coşku ve enerji, depresyonda ise mutsuzluk, karamsarlık gibi belirtiler gözlemleniyor. Bu dönemlerin yoğunluğunu, sıklığını azaltmak için yaşam tarzınızda yapabileceğiniz pek çok değişiklik var.
Kendinizi koruyabilmek, eğitim almak ve doğru destek kanallarını bulmak iyileşmenin başındaki önemli unsurlar. Günlük yaşamınızda yardımcı olabilecek Helpguide'ın önerdiği bazı eylem tavsiyelerini sizin için derledik.
1. Tedavinize Hakim Olun, Araştırın, Öğrenin
Tedavinizi düzenli ve aktif yönetiyor olmanız önemlidir. Manik ve depresif atakların belirtilerini öğrenirseniz, bu belirtileri yaşadığınızda kendiniz tanıyabilir ve durum kötüleşmeden tedavi seçeneklerinizi araştırabilirsiniz.
Tedavi için doktorunuzla iş birliği yapın ve sorularınızı dile getirmekten korkmayın. Ne kadar bilgili olursanız hastalığı yönetmede o kadar hazırlıklı olursunuz. Belirtilerle başa çıkmak ve doğru seçimler yapmak kolaylaşır. Aynı zamanda tedavi konusunda sabırlı olmak önemlidir, doğru ilaç veya terapi yöntemini bulmak zaman alabilir. İlaçlarınızı doktorunuzun belirttiği şekilde düzenli ve sürekli almanız fayda sağlayacaktır.
2. Belirtilerinizi ve Ruh Halinizi Takip Edin
Dünyada bipolar bozukluğa sahip pek çok insan ruh hali, belirtiler, düşünceler ve davranışların günlük kaydını tutmanın faydalı olduğunu düşünüyor. Ruh hali değişikliğini tetikleyen stres, uykusuzluk, aile ve arkadaş ilişkilerinde çatışma gibi belirtileri erken fark ederseniz, bir mani veya depresyon dönemi yaşamadan önce onu durdurmak veya azaltmak mümkün olabilir. Çünkü atak sırasında bunları kontrol etmek zorlaşacaktır. Mani veya depresyonun bazı belirtilerine örnek vermek gerekirse:
Depresyonun belirtileri: iştahsız olmak, çok fazla uyumak, arkadaşlarla görüşmeyi kesmek, kalabalıkların sizi rahatsız etmesi, şekerli yiyeceklere daha çok düşmek, sık sık baş ağrısı çekmek, başkalarını umursamamak olabilir.
Maninin belirtileri: aşırı enerjik hissetmek, konsantre olamamak, çok para harcamak, az uyumak, normalden daha hızlı konuşmak, asabi olmak, sürekli aç hissetmek olabilir.
Aynı zamanda bu değişiklikleri kaydedip doktorunuzla paylaşıyor olmak, daha iyi bir değerlendirme yapmaya katkı sağlayacaktır.
3. Başa Çıkma Yöntemleri Geliştirin
Mani veya depresyon döneminden önce uyarıcı bir belirti fark ettiyseniz, riski azaltmak için harekete geçmek önemlidir. Kendinizi dış dünyaya “kapalı" hissediyorsanız daha iyi hissedebilmek için belirleyeceğiniz bazı “başa çıkma yöntemleri”, istikrarlı bir ruh halini korumanızı sağlayacaktır. Başa çıkma yöntemleri ve etkinliklerin bir listesini belirleyebilir ve böyle durumlarda kullanabilirsiniz.
Bipolar bozukluğu olan pek çok kişi; sevdiği ve onları destekleyen biriyle konuşmak, uyumak, destek gruplarıyla iletişime geçmek, doktorla iletişime geçmek, eğlenceli ya da yaratıcı bir aktivite yapmak, şekeri ve kafeini azaltmak, meditasyon yapmak gibi yöntemleri yararlı buluyor.
Tabii ki bu başa çıkma yöntemleri kişiye göre değişecektir. Sizin o anki durumunuza, belirtilerinize ve tercihlerinize göre belirlenebilir.
MyTherapy Blog'da ilginizi çekebilecek diğer makaleler:
- 3 Farklı Rahatsızlık: Bipolar, Şizofreni & Şizoaffektif
- Ünlüler & Mental Sağlık Bölüm 1: Kendini Açan 10 TV, Film ve Müzik Yıldızı
4. Acil Durum Planı Yaratın
Bütün çabalarınıza rağmen yine de mani veya depresyonun nüksettiği zamanlar olabilir. Herhangi bir kriz durumunda hazırlıklı olmak faydalıdır. Somut bir plana sahip olmak, durumu daha iyi kontrol etmenize yardımcı olacaktır.
Bir acil durum planına örnek vermek gerekirse, acil durumda irtibata geçilecek kişilerin listesini kaydetmek, (doktor, aile gibi) aldığınız ilaçları listeleyip kaydetmek bazı örneklerdir. Ayrıca, en çok hangi belirtileri gösterdiğinizde yardıma ihtiyacınız olduğunu düşünün ve bunu çevrenizdekilerle paylaşın, böylelikle size yardım edebilirler. Bipolar bozuklukla yalnız başa çıkmanız gerekmiyor, destek almaktan çekinmemenizi öneririz.
5. Günlük Bir Rutin Oluşturun
Yemek yeme, düzenli uyku veya egzersiz gibi rutin alışkanlıklarınız ruh halinizde önemli etkiye sahiptir. Günlük bir program yaratmak ve buna bağlı kalmak, stabil yaşamanıza yardımcı olabilir. Uyku, yemek yeme, sosyalleşme, çalışma ve rahatlama için günlük belirli saatler yaratmak stresinizi azaltabilir. Rutininize dans, koşu, yüzme, aerobik egzersiz gibi vücudunuzu aktif tutan egzersizler eklemek de depresyon tedavisinde etkilidir.
6. Kendinizi Hayattan Geri Çekmeyin
Kendinizi izole etmek, yalnız kalmak depresyonu daha fazla tetikler. Çoğu zaman yüz yüze konuşabileceğiniz birine sahip olmak, bipolar depresyonun hafiflemesinde ve motivasyonunuzun artmasında büyük rol oynar. Böyle durumlar için güvendiğiniz kişilerle, doktorunuzla veya bir danışmanla iletişime geçmekten çekinmeyin. Ruh halinizin düzelmesinde gerçekten etkili olabilirler. Unutmayın, destek istemek bir zayıflık belirtisi değil. Sevdikleriniz sizi önemsiyor ve yardım etmek istiyor, onları geri çevirmeyin.
Aynı zamanda çeşitli destek kuruluşlarına, sosyal medya gruplarına da katılabilirsiniz. Sizinle aynı durumu yaşayan kişilerle konuşmak, yalnız olmadığınızı görmek rahatlamanızı sağlayabilir. Onların deneyimleri ve tavsiyelerinden de faydalanabilirsiniz.
Bipolar bozuklukla yaşamak kolay değildir, ancak bu kesinlikle mutlu ve sağlıklı bir hayat yaşayamayacağınız anlamına gelmiyor. Tedavi süresince sabırlı olmak ve sürekliliği korumak, mümkün olduğunca yaşam tarzınızda değişiklikler yapmak, sevdiklerinizin desteğini geri çevirmemek gerçekten fayda sağlayabilir.
Van Gogh'un bir zamanlar söylediği gibi:
“Başlangıçlar belki de her şeyden daha zordur, ancak hevesini korursan, her şey yoluna girecektir.”
MyTherapy Blog’daki diğer makalelere bir göz atın:
